Pytanie: Dnia 1 stycznia 2020 r. chcemy podpisać z pracownicą niepedagogiczną trzecią umowę na czas określony na okres 14 miesięcy (do 28 lutego 2021 r.) W sumie czas trwania umów zawieranych bezpośrednio jedna po drugiej będzie wynosił 28 miesięcy i 18 dni. Na ten moment nie wiemy, czy po tym okresie będzie możliwe podpisanie kolejnej umowy już na czas nieokreślony. Pracownica ta 10 stycznia 2020 r. kończy 56 lat, a tym samym zyskuje ochronę przedemerytalną. Czy będziemy musieli ją zatrudnić również po tym okresie na czas nieokreślony ze względu na tę ochronę? Czy stanie się możliwe rozwiązanie umowy zawartej na czas określony we wcześniejszym terminie niż 28 lutego 2021 r. i jakie mogą być tego ewentualne konsekwencje?

Odpowiedź: Ochrona przedemerytalna nie dotyczy sytuacji rozwiązania stosunku pracy z upływem czasu, na który była zawarta. Co do zasady umowa na czas określony może być rozwiązana przed upływem czasu, na który została zawarta – z zachowaniem okresu wypowiedzenia, ale nie będzie to możliwe w odniesieniu do pracownika w wieku przedemerytalnym. Pracownik, z którym mimo tego zostanie rozwiązania umowa o pracę za wypowiedzeniem, będzie miał prawo żądania orzeczenia przez sąd bezskuteczności wypowiedzenia tej umowy, a w razie jej rozwiązania – przywrócenia do pracy na poprzednich warunkach.

( II ) Rozwiązanie umowy na czas określony w dacie końcowej lub…

Zgodnie z art. 30 § 1 ustawy z 26 czerwca 1974 r. − Kodeks pracy, dalej: kp, umowa o pracę rozwiązuje się:

1)    na mocy porozumienia stron,

2)    przez oświadczenie jednej ze stron z zachowaniem okresu wypowiedzenia (rozwiązanie umowy o pracę za wypowiedzeniem),

3)    przez oświadczenie jednej ze stron bez zachowania okresu wypowiedzenia (rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia),

4)    z upływem czasu, na który była zawarta.

( II ) …za wypowiedzeniem

Umowa o pracę zawarta na czas określony rozwiązuje się − co do zasady − z upływem czasu, na który była zawarta, co nie wyklucza wcześniejszego jej rozwiązania z zachowaniem okresu wypowiedzenia (art. 32 § 1 kp). Okres wypowiedzenia umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony i umowy o pracę zawartej na czas określony jest uzależniony od okresu zatrudnienia u danego pracodawcy i wynosi:

1)      2 tygodnie, jeżeli pracownik był zatrudniony krócej niż 6 miesięcy,

2)      1 miesiąc, jeśli pracownik był zatrudniony co najmniej 6 miesięcy,

3)      3 miesiące, gdy pracownik był zatrudniony co najmniej 3 lata

(art. 36 § 1 kp).

( II ) Kogo obejmuje ochrona przedemerytalna?

Trzeba przy tym pamiętać, że stosunek pracy pracownika w wieku przedemerytalnym podlega szczególnej ochronie. Zgodnie bowiem z art. 39 kp pracodawca nie może wypowiedzieć umowy o pracę pracownikowi, któremu brakuje nie więcej niż 4 lata do osiągnięcia wieku emerytalnego, jeżeli okres zatrudnienia umożliwia mu uzyskanie prawa do emerytury z osiągnięciem tego wieku. Przy czym ochrona ta dotyczy jedynie rozwiązania stosunku pracy za wypowiedzeniem. Nie dotyczy sytuacji, w której umowa zawarta na czas określony rozwiązuje się z upływem czasu, na który była zawarta.

( II ) Umowa może się rozwiązać mimo ochrony przedemerytalnej

A zatem w omawianym przypadku umowa może się rozwiązać z nadejściem daty końcowej jej obowiązywania − w czasie, gdy pracownik będzie pod ochroną przedemerytalną, ale nie może zostać w tym czasie rozwiązana za wypowiedzeniem. Pracownik, z którym mimo tego zostanie rozwiązania umowa o pracę za wypowiedzeniem, będzie miał prawo żądania orzeczenia przez sąd bezskuteczności wypowiedzenia tej umowy, a w razie jej rozwiązania – przywrócenia do pracy na poprzednich warunkach (wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 11 grudnia 2018 r. sygn. akt P 133/15).

Zapamiętaj: Pracownikowi w okresie przedemerytalnym nie można wypowiedzieć stosunku pracy.

Podstawa prawna:

• art. 30 § 1, art. 32 § 1, art. 39 ustawy z 26 czerwca 1974 r. − Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz.U. z 2019 r. poz. 1040 ze zm.).

Orzecznictwo:

• Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 11 grudnia 2018 r. (sygn. akt P 133/15).