Organizacja pracy nauczycieli i innych pracowników szkoły w czasie epidemii

Absencja ucznia w zajęciach zdalnych – jakie kroki podjąć?

Pytanie: Uczeń niepełnoletni (nie ukończył jeszcze 18 lat) nie realizuje obowiązku szkolnego. Od początku roku szkolnego 2020/2021 tylko jeden dzień był w szkole ani razu nie uczestniczył także w zajęciach prowadzonych w sposób zdalny. Do ucznia i jego rodziców były wielokrotnie wykonywane telefony w celu zmotywowania go do udziału w lekcjach. Na adres domowy chłopca dwukrotnie zostały wysyłane upomnienia (rodzice, mimo próśb, w żaden sposób nie skontaktowali się ze szkołą i nie wyjaśnili przyczyn nieobecności). Do ucznia został skierowany patrol policji. Rozmowa z funkcjonariuszami w żaden sposób nie wpłynęła na zmianę zachowania ucznia. Jakie kroki prawne powinna dalej podjąć szkoła?

Odpowiedź: Obowiązek szkolny trwa do ukończenia 18. roku życia. Niespełnianie obowiązku szkolnego podlega egzekucji w trybie przepisów o postępowaniu egzekucyjnym w administracji. Z pytania wynika, iż są podstawy, aby uznać, że uczeń uchyla się od realizacji obowiązku szkolnego oraz że dyrektor podjął już pewne działania w celu przywrócenia ucznia do spełniania obowiązku szkolnego.

Niespełnianie obowiązku szkolnego

Dyrektor publicznej szkoły podstawowej zgodnie z art. 41 ust. 1 ustawy Prawo oświatowe kontroluje spełnianie obowiązku szkolnego przez dzieci i młodzież zamieszkałe w obwodzie danej szkoły. W myśl art. 42 ust. 2 ww. ustawy przez niespełnienie obowiązku szkolnego należy rozumieć nieusprawiedliwioną nieobecność w okresie jednego miesiąca na co najmniej 50% dni zajęć w szkole podstawowej.

Możliwa grzywna dla rodziców

Niespełnianie obowiązku szkolnego podlega egzekucji w trybie przepisów o postępowaniu egzekucyjnym w administracji, czyli ustawy z 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (art. 42 ust. 1 UPO). Oznacza to, że w celu przymuszenia rodziców (prawnych opiekunów) do spełnienia ustawowego obowiązku zapewnienia regularnego uczęszczania dziecka na zajęcia szkolne – wynikającego z zapisów zawartych w art. 40 ust. 1 pkt 2 ww. ustawy ‒ może być na nich nałożona grzywna.

3 zadania dyrektora

Według przepisów art. 5 § 1 pkt 2 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji dyrektor szkoły jest wierzycielem, tj. stroną uprawnioną do żądania wykonania obowiązku szkolnego w drodze egzekucji administracyjnej.

Podstawowym obowiązkiem wierzyciela jest:

1) wystosowanie upomnienia do zobowiązanych rodziców (art. 15 § 1 ustawy); dla celów dowodowych wymagana jest forma pisemna i skuteczność doręczenia (dowód doręczenia). Treść upomnienia obejmuje wezwanie do wykonania obowiązków spoczywających na rodzicach z zagrożeniem, iż w razie niewykonania obowiązków sprawa będzie skierowana do postępowania egzekucyjnego;

2) wystawienie tytułu wykonawczego (art. 26 § 1 i art. 27 ustawy) po upływie 7 dni od dnia doręczenia upomnienia. Wzór tytułu wykonawczego związanego z egzekucją obowiązku niepieniężnego określa załącznik nr 2 rozporządzenia Ministra Finansów z 25 maja 2020 r. w sprawie wzorów tytułów wykonawczych stosowanych w egzekucji administracyjnej;

3) wystąpienie do organu egzekucyjnego (gminy) z wnioskiem o wszczęcie postępowania egzekucyjnego w administracji (art. 26 § 1 oraz art. 28 ustawy), ze wskazanym środkiem przymuszenia, w postaci grzywny – w przypadku niewykonania obowiązku przez rodziców pomimo otrzymanego upomnienia. Do wniosku należy dołączyć sporządzony w dwóch egzemplarzach tytuł wykonawczy oraz poświadczone kopie upomnienia wraz z dowodem jego doręczenia.

Dalsze czynności należą do organu egzekwującego (tj. gminy).

Niezbędne elementy upomnienia

Upomnienie wysyła się „za potwierdzeniem odbioru”. Powinno ono:

1) zawierać stwierdzenie informujące w sposób jednoznaczny, że obowiązek szkolny nie jest realizowany,

2) wzywać rodziców (opiekunów prawnych) do posyłania dziecka do szkoły (wysłanie pisma wzywającego jest warunkiem wszczęcia egzekucji administracyjnej),

3) pismo wzywające w treści powinno:

podać podstawę prawną upomnienia (powołać się odpowiednio na obydwie ww. ustawy),

wskazać ucznia, którego pismo dotyczy (w tym jego adres zamieszkania),

wskazać, od kiedy uczeń zaprzestał uczęszczania do szkoły (bez usprawiedliwienia),

zawierać formułę upominającą oraz termin wykonania obowiązku, tj. przywrócenia realizacji obowiązku szkolnego np. „ ... wzywam Pana/Panią do spełnienia przez dziecko obowiązku szkolnego najpóźniej do dnia ................ roku”,

zawierać zapis mówiący o tym, że brak reakcji na upomnienie w ustalonym w piśmie terminie w konsekwencji doprowadzi do na drogę postępowania egzekucyjnego zgodnie z art. 15 § 1 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji.

Podstawa prawna:

Ustawa z 14 grudnia 2016 r. – Prawo oświatowe (tekst jedn.: Dz.U. z 2020 r. poz. 910 ze zm.) – art. 40 ust. 1 pkt. 2, art. 41 ust. 1, art. 42 ust. 1 i 2.

Ustawa z 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (tekst jedn.: Dz.U. z 2020 r. poz. 1427 ze zm.) – art. 5 § 1 pkt 2, art. 15 § 1, art. 26 § 1, art. 27, art. 28.

Rozporządzenie Ministra Finansów z 25 maja 2020 r. w sprawie wzorów tytułów wykonawczych stosowanych w egzekucji administracyjnej (Dz.U. z 2020 r. poz. 968) – załącznik nr 2.

Wanda Pakulniewicz

pracownik Kuratorium Oświaty, do kwietnia 2007 kierownik oddziału

Kształcenie stacjonarne dla ucznia z orzeczeniem

Pytanie: Czy dla ucznia niepełnosprawnego można zorganizować kształcenie stacjonarne w budynku szkoły?

Odpowiedź: Tak, ale tylko wtedy, gdy nie ma możliwości zorganizowania kształcenia zdalnego.

Zajęcia stacjonarne w szkołach specjalnych

Aktualnie w stanie zawieszenia znajdują się szkoły podstawowe dla dzieci i młodzieży (§ 1a rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z 12 sierpnia 2020 r. w sprawie czasowego ograniczenia funkcjonowania jednostek systemu oświaty w związku z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19).

W przypadku:

szkół podstawowych specjalnych oraz szkół ponadpodstawowych specjalnych,

szkół podstawowych specjalnych oraz szkół ponadpodstawowych specjalnych,

funkcjonujących w specjalnych ośrodkach szkolno-wychowawczych,

szkół podstawowych specjalnych oraz szkół ponadpodstawowych specjalnych

zorganizowanych w podmiotach leczniczych i jednostkach pomocy społecznej

– zajęcia będą mogły być nadal prowadzone w szkole; o czym może zdecydować dyrektor szkoły.

Natomiast w przypadku szkół podstawowych oraz szkół ponadpodstawowych (podlegających zdalnemu nauczania) w odniesieniu do uczniów, którzy z uwagi na rodzaj niepełnosprawności lub brak możliwości realizowania zajęć zdalnych, nie mogą realizować tych zajęć w miejscu zamieszkania, dyrektor ma obowiązek:

zorganizować zajęcia w szkole lub

umożliwić uczniowi realizację zajęć z wykorzystaniem metod i technik kształcenia na odległość na terenie szkoły.

Dyrektor będzie musiał zorganizować zajęcia stacjonarne dla pojedynczego ucznia i to nie tylko niepełnosprawnego, ale tylko wtedy, gdy nie będzie możliwe zorganizowanie zajęć zdalnych dla tego ucznia.

Podstawa prawna:

Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z 12 sierpnia 2020 r. w sprawie czasowego ograniczenia funkcjonowania jednostek systemu oświaty w związku z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19 (Dz.U. z 2020 r. poz. 1389) – § 1a, § 2 ust. 3f.

Michał Kowalski

radca prawny, specjalista prawa pracy i prawa oświatowego

Oznaczanie obecności i nieobecności dzieci w czasie epidemii

Pytanie: Jak zapisywać obecność dziecka na zajęciach, gdy przedszkole jest zamknięte, ale korzysta z nauczania zdalnego prowadzonego w przedszkolu? W jaki sposób oznaczać nieobecność dziecka, gdy przedszkole jest nieczynne lub jedna z grup jest na kwarantannie albo dziecko dłużej przebywa w domu z powodów pandemii (rodzice w izolacji, strach przed zachorowaniem itp.)?

Odpowiedź: Sposób zapisywania obecności dziecka na zajęciach zdalnych, gdy przedszkole jest zamknięte albo nieobecności w czasie epidemii ustala dyrektor przedszkola w porozumieniu z nauczycielami.

Decyduje dyrektor w porozumieniu z nauczycielami

Dyrektor przedszkola ustala, we współpracy z nauczycielami, sposób potwierdzania uczestnictwa uczniów (dzieci) na zajęciach oraz sposób i termin usprawiedliwiania nieobecności uczniów na zajęciach edukacyjnych (§ ١ ust. ١ pkt ٨ rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z ٢٠ marca ٢٠٢٠ r. w sprawie szczególnych rozwiązań w okresie czasowego ograniczenia funkcjonowania jednostek systemu oświaty w związku z zapobiega-niem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-١٩).

Zgodnie z przywołanym przepisem w okresie ograniczenia funkcjonowania jednostki systemu oświaty w związku z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19 dyrektor jednostki systemu oświaty odpowiada za organizację realizacji zadań tej jednostki, w tym zajęć z wykorzystaniem metod i technik kształcenia na odległość lub innego sposobu realizacji tych zajęć, w szczególności m.in. ustala, we współpracy z nauczycielami, sposób potwierdzania uczestnictwa uczniów na zajęciach oraz sposób i termin usprawiedliwiania nieobecności uczniów na zajęciach edukacyjnych.

Ważna przyczyna nieobecności

Jeśli dziecko uczestniczy w zdalnym nauczaniu z powodu przejścia przedszkola w tryb pracy zdalnej czy też hybrydowej, to należy odnotować jego obecność na zajęciach. Jeśli nieobecność jest wywołana innymi czynnikami np.: decyzja rodzica o pozostaniu dziecka w domu (bez podstawy prawnej, a w wyniku pełnienia władzy rodzicielskiej) lub też zwolnienie lekarskie z powodu choroby, to dziecko do zasady nie uczestniczy w zdalnym nauczaniu i wtedy należy odnotować jego nieobecność usprawiedliwioną lub nieusprawiedliwioną w zależności od stanu faktycznego. Symbole używane przy tym działaniu powinny być ustalone w przedszkolu w związku z przywołanym wyżej przepisem.

Zapisy w dzienniku elektronicznym

Jeśli w przedszkolu używany jest dziennik elektroniczny, to nie ma praktycznie żadnych problemów z jego używaniem w zdalnym nauczaniu. W przypadku dzienników papierowych to również do dyrektora należy decyzja co do sposobów jego używania w czasie zdalnej pracy. Można wyobrazić sobie np., że na stronach, na które przypada czas zdalnej nauki, robimy adnotację „Zdalne nauczanie od . . . do . . .”.Dyrektor powinien wtedy ustalić inny sposób dokumentowania przeprowadzonych zajęć i odnotowywania frekwencji dzieci np. w przeznaczonym do tego celu zeszycie lub też w formie elektronicznej. Takie tygodniowe zestawienia nauczyciele powinni przekazywać dyrektorowi przedszkola. Staną się one załącznikiem do dokumentacji przebiegu nauczania.

Podstawa prawna:

Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z 20 marca 2020 r. w sprawie szczególnych rozwiązań w okresie czasowego ograniczenia funkcjonowania jednostek systemu oświaty w związku z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19 (Dz.U. z 2020 r. poz. 493 ze zm.) – § 1 ust. 1 pkt 8.

Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z 12 sierpnia 2020 r. w sprawie czasowego ograniczenia funkcjonowania jednostek systemu oświaty w związku z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19 (Dz.U. z 2020 r. poz. 1389 ze zm.).

Jacek Miklasiński

wieloletni nauczyciel, dyrektor szkoły i wizytator kuratorium oświaty

Przeprowadzenie rady klasyfikacyjnej w związku z nowym terminem ferii

Pytanie: Zapis w Statucie szkoły brzmi: § 44. 1. Rok szkolny dzieli się na dwa okresy. 2. I okres rozpoczyna się pierwszego powszedniego dnia września i trwa do ostatniego dnia przed rozpoczęciem ferii zimowych, nie później jednak niż do 31 stycznia. 3. II okres rozpoczyna się pierwszego powszedniego dnia lutego, a jeżeli dzień ten wypada w ferie, to w pierwszy powszedni dzień po feriach zimowych. 4. Klasyfikację śródroczną przeprowadza się na tydzień przed zakończeniem I okresu. 5. Klasyfikację roczną przeprowadza się na tydzień przed zakończeniem zajęć dydaktyczno-wychowawczych w Szkole. Czy w związku z nowym terminem ferii musimy zmienić termin rady klasyfikacyjnej?

Odpowiedź: Zapisy statutu pozwalają na przeprowadzenie klasyfikacji śródrocznej bez konieczności dokonywania w nim zmian (art. 44f ust. 2 UoSO).

Nowe wytyczne nie zmieniają terminu klasyfikacji uczniów

Klasyfikacja śródroczna polega na okresowym podsumowaniu osiągnięć edukacyjnych ucznia z zajęć edukacyjnych i zachowania ucznia oraz ustaleniu śródrocznych ocen klasyfikacyjnych z tych zajęć i śródrocznej oceny klasyfikacyjnej zachowania. Klasyfikację śródroczną przeprowadza się co najmniej raz w ciągu roku szkolnego, w terminie określonym w statucie szkoły. Z przekazanych informacji wynika, że „Klasyfikację śródroczną przeprowadza się na tydzień przed zakończeniem I okresu”. Zgodnie z zapisami statutu I okres kończy się w ostatnim dniu przed rozpoczęciem ferii zimowych.

W tym roku ferie zimowe odbywają się w tym samym czasie dla wszystkich województw w okresie 4–17 stycznia 2021 ro-ku. W takim przypadku, kierując się zapisami statutu koniec I okresu przypadłby w tej sytuacji na 3 stycznia 2021 r. (zapisy statutu nie mówią w tym przypadku o dniu powszednim). Zatem klasyfikacja śródroczna powinna być przeprowadzona 27 grudnia 2020 r. Problemem staje się jednak określony w statucie początek II okresu. Należy oczekiwać na opublikowanie stosownych zmian w prawie, które staną się podstawą do wewnątrzszkolnych regulacji w tym zakresie.

Inne rozwiązanie – zmiana zapisów w statucie szkoły

W świetle przepisów ustawy Prawo oświatowe kompetencje związane ze zmianą treści statutu przysługują radzie pedagogicznej lub radzie szkoły, jeżeli została powołana (art. 72 ust. 1 oraz art. 80 ust. 2).W szkołach, w których rada nie została powołana, zadania rady wykonuje rada pedagogiczna.

Rada pedagogiczna przygotowuje projekt statutu szkoły lub placówki albo jego zmian i przedstawia do uchwalenia radzie szkoły lub placówki.

Podstawa prawna:

Ustawa z 7 września 1991 r. o systemie oświaty (tekst jedn.: Dz.U. z 2020 r. poz. 1327) – art. 44f ust. 2.

Ustawa z 14 grudnia 2016 r. Prawo oświatowe (tekst jedn.: Dz.U. z 2020 r.poz. 910 ze zm.) – art. 72 ust. 1, art. 80 ust. 2.

Jacek Miklasiński

wieloletni nauczyciel, dyrektor szkoły i wizytator kuratorium oświaty

Regulacje dotyczące nauki zdalnej w odrębnym od statutu dokumencie

Pytanie: Czy statut szkoły powinien uwzględniać obowiązki uczniów w zakresie nauki zdalnej, czy można to uregulować zarządzeniem dyrektora? Czy można w zarządzeniu określić obowiązek używania kamerek i mikrofonów przez uczniów przy odpowiedzi ustnej?

Odpowiedź: Obowiązki w zakresie nauki zdalnej nie powinny być określane regulacjami statutu, lecz odrębnymi postanowieniami dyrektora.

Zwrócić tu należy uwagę na treść § 1 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z 20 marca 2020 r. w sprawie szczególnych rozwiązań w okresie czasowego ograniczenia funkcjonowania jednostek systemu oświaty w związku z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, który określa obowiązki dyrektora jednostki systemu oświaty w zakresie organizacji nauki z wykorzystaniem środków komunikacji na odległość.

Zgodnie z tą regulacją dyrektor m.in.:

1) ustala, czy uczniowie i nauczyciele mają dostęp do infrastruktury informatycznej, oprogramowania i Internetu umożliwiających interakcję między uczniami a nauczycielami prowadzącymi zajęcia;

2) ustala, we współpracy z nauczycielami, technologie informacyjno-komunikacyjne wykorzystywane przez nauczycieli do realizacji zajęć;

3) określa zasady bezpiecznego uczestnictwa w zajęciach w odniesieniu do ustalonych technologii informacyjno-komunikacyjnych;

4) ustala, we współpracy z nauczycielami, sposób monitorowania postępów uczniów oraz sposób weryfikacji wiedzy i umiejętności uczniów, w tym również informowania uczniów lub rodziców o postępach ucznia w nauce, a także uzyskanych przez niego ocenach;

5) ustala, we współpracy z nauczycielami, sposób potwierdzania uczestnictwa uczniów na zajęciach oraz sposób i termin usprawiedliwiania nieobecności uczniów na zajęciach edukacyjnych.

Ponieważ przywołane obowiązki zostały nałożone na dyrektora uznać należy, że powinny one zostać zrealizowane poprzez zarządzenie przez dyrektora wydawane. To z kolei oznacza, że nie ma podstaw wprowadzania do statutu postanowień dotyczących organizacji nauki zdalnej, zasady jej prowadzenia wynikają bowiem wyłącznie z zarządzeń dyrektora. Dotyczy to również obowiązków uczniów w zakresie uczestnictwa w zajęciach i potwierdzania obecności na zajęciach. Co jednak istotne obowiązek używania kamer i mikrofonów można wprowadzić jedynie wtedy, gdy dyrektor ustali, przykładowo w drodze ankiety, czy uczniowie mają dostęp do podobnych środków technicznych. Obowiązek ustalenia, jaką infrastrukturą informatyczną dysponuje uczeń, wynika bowiem wprost z przywołanych regulacji. Co za tym idzie, nie można żądać komunikacji za pomocą kamery, jeżeli uczeń takowej nie posiada.

ZAPAMIĘTAJ

Możliwe jest nałożenie obowiązku używania kamery i mikrofonu przez ucznia, jeśli z informacji uzyskanych przez dyrektora wynika, że uczeń dysponuje niezbędnych sprzętem.

Podstawa prawna:

Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z 20 marca 2020 r. w sprawie szczególnych rozwiązań w okresie czasowego ograniczenia funkcjonowania jednostek systemu oświaty w związku z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19 (Dz.U. z 2020 r. poz. 493 ze zm.) – § 1.

Michał Łyszczarz

ekspert prawa oświatowego i samorządu terytorialnego

Sprzeciw nauczyciela odnośnie do obserwacji lekcji zdalnych

Pytanie: Dzień dobry mamy w szkole nauczanie zdalne na Teams. Nauczyciele sami wybrali miejsce łączenia się: 5 nauczycieli łączy się z szkoły (każda w swojej klasie). Pozostali łączą się z domu. Wydałam zarządzenie,w którym nauczyciele łączący się z domu mają mnie dodać do zespołu przedmiotowego, dzięki temu mam wgląd w czas łączenia i obecności uczniów. Nauczyciel j. angielskiego odmówił mi. Twierdzi, że to podchodzi pod mobbing. Co w takiej sytuacji ma zrobić dyrektor?

Odpowiedź: Dyrektor w ramach sprawowanego nadzoru pedagogicznego ma prawo uczestnictwa w lekcjach prowadzonych przez nauczycieli.

Nadzór wewnętrzny dyrektora szkoły

Dyrektor szkoły sprawuje nadzór pedagogiczny (art. 68 ust. 1 pkt 2 UPO). Szczegółowe zasady prowadzenia nadzoru pedagogicznego przez dyrektora określone są natomiast w rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej z 25 sierpnia 2017 r. w sprawie nadzoru pedagogicznego. Zgodnie z § 22 ust. 1 tego aktu dyrektor szkoły lub placówki we współpracy z innymi nauczycielami zajmującymi stanowiska kierownicze, w ramach sprawowanego nadzoru pedagogicznego:

1) przeprowadza ewaluację wewnętrzną i wykorzystuje jej wyniki do doskonalenia jakości pracy szkoły lub placówki;

2) kontroluje przestrzeganie przez nauczycieli przepisów prawa dotyczących działalności dydaktycznej, wychowawczej i opiekuńczej oraz innej działalności statutowej szkoły lub placówki;

3) wspomaga nauczycieli w realizacji ich zadań, w szczególności przez:

a) diagnozę pracy szkoły lub pla-cówki,

b) planowanie działań rozwojowych, w tym motywowanie nauczycieli do doskonalenia zawodowego,

c) prowadzenie działań rozwojowych, w tym organizowanie szkoleń i narad;

4) monitoruje pracę szkoły lub placówki.

Obserwacje zajęć jako element nadzoru dyrektora

Szczególną uwagę należy jednak zwrócić na ust. 3 przywołanej regulacji, zgodnie z którym w celu realizacji wymienionych zadań dyrektor:

1) analizuje dokumentację przebiegu nauczania;

2) obserwuje prowadzone przez nauczycieli zajęcia dydaktyczne, wychowawcze i opiekuńcze oraz inne zajęcia i czynności wynikające z działalności statutowej szkoły lub placówki.

Z przepisu tego wprost wynika zatem prawo dyrektora do obserwacji prowadzonych przez nauczyciela zajęć. Oczywiście w warunkach nauki zdalnej obserwacja ta musi mieć formę dostosowaną do warunków technicznych, w których nauka jest prowadzona, zatem konieczne jest podejmowanie działań opisanych w pytaniu, czyli uczestniczenie w grupach na platformie Teams, jeżeli taka metoda zdalnej pracy jest prowadzona. Działanie dyrektora stanowi zatem realizację obowiązków wynikających z przepisów prawa, obowiązków z zakresu nadzoru pedagogicznego.

ZAPAMIĘTAJ

Odmowa poddania zajęć obserwacji oznacza utrudnianie prowadzenia przez dyrektora nadzoru pedagogicznego. Nauczyciel uniemożliwiający wykonywanie uprawnień dyrektora w tym zakresie podlega odpowiedzialności dyscyplinarnej.

Podstawa prawna:

Ustawa z 14 grudnia 2016 r. – Prawo oświatowe (tekst jedn.: Dz.U. z 2020 r. poz. 910 ze zm.) – art. 68 ust. 1 pkt 2.

Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z 25 sierpnia 2017 r. w sprawie nadzoru pedagogicznego (tekst jedn.: Dz.U. z 2020 r. poz. 1551) – § ٢٢ ust. ١.

Michał Łyszczarz

ekspert prawa oświatowego i samorządu terytorialnego

Stacjonarna rada klasyfikacyjna

Pytanie: Czy z zachowaniem pełnego reżimu sanitarnego dyrektor szkoły może przeprowadzić radę klasyfikacyjną dla IV klas, w której udział brałoby 57 nauczycieli w trybie stacjonarnym?

Odpowiedź: W mojej opinii przepisy prawa nie stoją temu na przeszkodzie (§ ١١a ust. ١ rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z20 marca 2020 r. w sprawie szczególnych rozwiązań w okresie czasowego ograniczenia funkcjonowania jednostek systemu oświaty w związku z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19).

Czynności rady pedagogicznej – online lub w trybie obiegowym

Zgodnie z przywołanym przepisem w okresie czasowego ograniczenia funkcjonowania jednostek systemu oświaty czynności organów tych jednostek określone w przepisach dotyczących funkcjonowania tych jednostek mogą być podejmowane za pomocą środków komunikacji elektronicznej w rozumieniu art. 2 pkt 5 ustawy z 18 lip-ca 2002 r. o świadczeniu usług drogą elektroniczną lub za pomocą innych środków łączności, a w przypadku kolegialnych organów jednostek systemu oświaty – także w trybie obiegowym. Treść podjętej w ten sposób czynności powinna być utrwalona w formie odpowiednio protokołu, notatki, adnotacji lub w inny sposób. Jak wynika z treści przepisu zdalna praca rady pedagogicznej jest możliwa, ale nie jest ona obowiązkowa, co w efekcie oznacza, że może się odbyć także w trybie stacjonarnym.

Możliwość powierzenia pracy zdalnej

Zgodnie z art. 3 ustawy z 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19 w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii, ogłoszonego z powodu COVID-19, oraz w okresie 3 miesięcy po ich odwołaniu, w celu przeciwdziałania COVID-19 pracodawca może polecić pracownikowi wykonywanie, przez czas oznaczony, pracy określonej w umowie o pracę, poza miejscem jej stałego wykonywania (praca zdalna).

Trzeba przy tym pamiętać o zachowaniu ustanowionych i obowiązujących norm sanitarnych.

ZAPAMIĘTAJ

W okresie ograniczenia funkcjonowania jednostki systemu oświaty w związku z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19 dyrektor jednostki systemu oświaty odpowiada za organizację realizacji zadań tej jednostki.

Podstawa prawna:

Ustawa z 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (Dz.U. z 2020 r. poz. 1842) – art. 3.

Rozporządzenie Rady Ministrów z 26 listopada 2020 r. w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii (Dz.U. z 2020 r.poz. 2091 ze zm.).

Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z 20 marca 2020 r. w sprawie szczególnych rozwiązań w okresie czasowego ograniczenia funkcjonowania jednostek systemu oświaty w związku z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19 (Dz.U. z 2020 r. poz. 493 ze zm.) – § ١١a ust. ١.

Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z 12 sierpnia 2020 r. w sprawie czasowego ograniczenia funkcjonowania jednostek systemu oświaty w związku z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19 (Dz.U. z 2020 r. poz. 1389ze zm.).

Jacek Miklasiński

wieloletni nauczyciel, dyrektor szkoły i wizytator kuratorium oświaty

Stacjonarne zajęcia SKS w czasie epidemii

Pytanie: Przy szkole podstawowej działa szkolny klub sportowy. Czy w związku z zawieszeniem zajęć klub może dalej prowadzić zajęcia, gdy są one wpisane w harmonogram pracy szkoły?

Odpowiedź: Nie. Wyklucza to § 1a ust. 1 rozporządzenia MEN z 12 sierpnia 2020 r.

Nauka zdalna do 3 stycznia 2021 r.

Jak wiadomo, zgodnie z rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej z 5 lis-topada 2020 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie czasowego ograniczenia funkcjonowania jednostek systemu w związku z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19 od 9 listopada 2020 r. do 3 stycznia 2021 r. na obszarze kraju ograniczono funkcjonowanie publicznych i niepublicznych szkół podstawowych oraz szkół ponadpodstawowych. W szkołach tych prowadzone jest kształcenie na odległość.

Zajęcia sportowe nie mogą być organizowane stacjonarnie

Zajęcia w klasach I–VIII szkół podstawowych oraz w szkołach ponadpodstawowych są w ww. okresie realizowane z wykorzystaniem metod i technik kształcenia na odległość, rozporządzenie MEN z 12 sierpnia 2020 r. wskazuje ponadto, które zajęcia mogą odbywać się w trybie stacjonarnym. Nie należą do nich zajęcia sportowe. Oznacza to, że zajęcia prowadzone przez szkolny klub sportowy nie mogą obecnie odbywać się w formie stacjonarnej.

Podstawa prawna:

Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z 12 sierpnia 2020 r. w sprawie czasowego ograniczenia funkcjonowania jednostek systemu oświaty w związku z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19 (Dz.U. z 2020 r. poz. 1389 ze zm.) – § 1a ust. 1.

Jacek Miklasiński

wieloletni nauczyciel, dyrektor szkoły i wizytator kuratorium oświaty

Wydłużenie semestru ze względu na nowy termin ferii zimowych

Pytanie: Jesteśmy szkołą policealną, pierwszy semestr był zaplanowany do 24 stycz-nia 2021 r. Ze względu na zmianę terminu ferii zimowych semestr ten siłą rzeczy zostanie skrócony o dwa tygodnie. Czy z tego powodu można wydłużyć ten semestr i jaką trzeba zastosować procedurę? Czy w ogóle można coś takiego zrobić?

Odpowiedź: Zgodnie z § 2 ust. 2 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z 18 kwietnia 2002 r. w sprawie organizacji roku szkolnego w szkołach ponadgimnazjalnych dla młodzieży: zasadniczych szkołach zawodowych i szkołach policealnych oraz we wszystkich typach szkół dla dorosłych zajęcia dydaktyczno-wychowawcze mogą rozpoczynać się w pierwszym powszednim dniu lutego i kończyć w ostatni piątek stycznia.

Natomiast zgodnie z § 2 ust. 4 przywołanego rozporządzenia w klasach (semestrach) programowo najwyższych: liceów ogólnokształcących dla dorosłych, w których zajęcia dydaktyczno-wychowawcze rozpoczynają się w pierwszym powszednim dniu lutego, zajęcia dydaktyczno-wychowawcze kończą się w najbliższy piątek po 1 stycznia, z tym że w przypadku gdy:

1) najbliższy piątek po 1 stycznia wypada w dzień ustawowo wolny od pracy, zajęcia dydaktyczno-wychowawcze kończą się w dniu poprzedzającym ten dzień,

2) dzień 2 stycznia wypada w piątek, zajęcia dydaktyczno-wychowawcze kończą się w drugi piątek po 1 stycznia.

W myśl § 11gd rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z 20 marca 2020 r. w sprawie szczególnych rozwiązań w okresie czasowego ograniczenia funkcjonowania jednostek systemu oświaty w związku z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19 ferie zimowe trwają na terenie całego kraju od dnia 4 stycznia 2021 r. do dnia 17 stycznia 2021 r.Nie ma więc możliwości, by zajęcia zakończyły się w trakcie trwania ferii. Nie można zatem na podstawie przywołanych przepisów rozstrzygnąć poruszonej w pytaniu kwestii. Należy wobec powyższego oczekiwać na nowe rozwiązania prawne lub też wytyczne MEiN.

Natomiast w przypadku szkoły dla dorosłych, w której zajęcia rozpoczynają się w pierwszy powszedni dzień września semestralne oceny klasyfikacyjne ustala się po przeprowadzeniu egzaminów semestralnych z poszczególnych obowiązkowych zajęć edukacyjnych. Egzamin semestralny przeprowadza się w terminie określonym w statucie szkoły dla dorosłych (art. 44w ust. 1i 3 UoSO). Jeśli zatem termin, o którym mowa, został ustalony na dzień 24 stycznia 2021 r., to nie widzę powodów do jego zmiany. Należy zauważyć, że przepisy nie wiążą zakończenia semestru z terminem ferii zimowych. Nie jest zatem tak, że każdorazowo semestr kończy się w ostatnim dniu zajęć przed feriami.

Podstawa prawna:

Ustawa z 7 września 1991 r. o systemie oświaty (tekst jedn.: Dz.U. z 2020 r. poz. 1327) – art. 44w ust. 1i 3.

Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z 20 marca 2020 r. w sprawie szczególnych rozwiązań w okresie czasowego ograniczenia funkcjonowania jednostek systemu oświaty w związku z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19 (Dz.U. z 2020 r. poz. 493 ze zm.) – § ١١gd.

Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z 18 kwietnia 2002 r. w sprawie organizacji roku szkolnego (Dz.U. z 2002 r. poz. 432 ze zm.) – § ٢ ust. ٢.

Jacek Miklasiński

wieloletni nauczyciel, dyrektor szkoły i wizytator kuratorium oświaty